تجارت‌‌های بین المللی، صادرات کالاهای مختلف به کشورهای گوناگون و واردات محصولات متنوع از مناطق دور و نزدیک به داخل ایران، نیازمند سیستم حمل و نقل قوی است. سیستم‌‌های حمل و نقل بین المللی، مانند سیستم‌‌های حمل و نقل داخلی قوانین خاص و مقررات از پیش تعیین شده ای دارند که به تصویب جهانی رسیده اند. در این مطلب قرار است اطلاعات مختصر، اما مفیدی راجع به قوانین حمل و نقل بین المللی در اختیار شما عزیزان قرار دهیم تا اگر روزی به آنها نیاز داشتید، برایتان غریبه و نا آشنا نباشند.
قرارداد حمل و نقل بین المللی کالا
همانطور که اطلاع دارید، حمل و نقل بین المللی کالا در واقع، حمل کالایی از یک کشور و انتقال دادن آن کالا به کشور دیگر است. در نظر بگیرید که این حمل و نقل‌‌ها با عقد قراردادی انجام می‌شود و غیر از آن ممکن نیست. موارد زیادی در قراردادهای حمل و نقل بین المللی ذکر می‌شود که مهم ترین آنها، چگونگی حمل کالا است. بعضی از شرایط قرارداد حمل و نقل بین المللی کالا را در زیر ذکر کرده ایم:
مشخصات هر دو طرف قرارداد
ذکر مشخصات کالای حمل‌شونده
تعهدات صاحب و حمل‌کننده کالا
زمانبندی‌‌های مربوط به حمل کالا
مسیر در نظر گرفته شده برای حمل کالا
چگونگی پرداخت هزینه‌‌های حمل و نقل
مشخص کردن نوع بیمه حمل و نقل و هزینه آن
ضمانت و زمان انجام قرارداد
لازم به ذکر است، حمل و نقل‌‌های بین المللی به روش‌‌های مختلفی انجام میشوند که در زیر هر یک از این روش‌‌ها را نام برده ایم.
حمل و نقل هوایی
حمل و نقل زمینی یا جاده‌ای
حمل و نقل دریایی
حمل و نقل ریلی
حمل و نقل مرکب (شامل شیوه‌‌های مختلف حمل و نقل می‌شود)
حمل و نقل از طریق خطوط لوله
قوانین حمل و نقل بین المللی دریایی
حمل و نقل بین المللی دریایی، یکی از روش‌‌های رایج حمل و نقل است. اما در نظر داشته باشید که این حمل و نقل‌‌ها بدون در نظر گرفتن قوانین و مقررات، قابل اجرا نیستند. پس بد نیست کمی راجع به این موضوع اطلاعات کسب کنید. اولین قانون حمل و نقل دریایی تعیین شده در ایران به سال 1343 بر میگردد. این قوانین به کمک کارشناسان خبره، در کتابی با 14 فصل و 194 ماده آماده شده است. قوانین حمل و نقل دریایی در کشورهای مختلف متفاوت است. گرچه باید بدانید که بخشی از این قوانین، قوانین مصوبه در داخل کشور هستند، اما بعضی دیگر به تصویب جهانی رسیده‌اند و بین المللی به شمار می‌روند.
بیشتر بدانید: حمل و نقل بین‌المللی و انواع آن
قانون های حمل و نقل بین المللی زمینی
اگر بخواهیم به قدیمی‌ترین روش حمل و نقل بین المللی اشاره کنیم، بایستی از حمل و نقل به شیوه زمینی نام ببریم. حمل و نقل بین المللی زمینی یا ترابری جاده‌ای، یکی از روش‌‌های صادرات و واردات کالا با قدمت چند هزار ساله است. در ایران، چیزی حدود 8 بزرگراه بین المللی وجود دارد که بعضی از شهرهای ایران بر سر راه این بزرگراه‌‌ها قرار گرفته ا ند. به عنوان مثال، یکی از قوانینی که برای این شیوه حمل و نقل از 8 بزرگراه بین المللی در ایران مد نظر قرار گرفته است، نبود حق گذر برای کالاهای ممنوعهای مانند مشروبات الکلی و غیره است. مسلم است که اگر قانون های حمل و نقل بین المللی زمینی توسط افراد حمل‌کننده رعایت نشود، ادامه فعالیت برای آنها میسر نخواهد بود.
قوانین حمل و نقل بین المللی هوایی
یقینا، انتخاب روش حمل و نقل بین المللی با در نظر داشتن پارامترهایی از قبیل مسافت، قیمت، نوع محصول، مقدار و حجم کالا، مراحل اداری و غیره انجام می‌شود. از دیگر روش‌‌های حمل و نقل سریع، میتوان به حمل و نقل بین المللی هوایی اشاره کرد.
حمل و نقل کالاها از کشوری به کشور دیگر از طریق هوایی، دو نوع مختلف دارد:
حمل و نقل به شیوه اکونومی
حمل و نقل به شیوه اکسپرس
بدون شک میدانید که حمل و نقل بین المللی هوایی نیز مانند روش‌‌های جاده‌ای و دریایی، قانون ها و مقررات خاص خود را دارند. پس بد نیست بدانید که این قوانین و مقررات نیز در هر کشوری متفاوت است و تنها بخشی از آن به تصویب تمامی کشورها رسیده است.
بیشتر بدانید: بیمه باربری بین المللی
قوانین شرکت‌‌های حمل و نقل بین المللی
شرکت‌‌های حمل و نقل بین المللی که با تاجران، صادر کنندگان و وارد کنندگان همکاری وسیعی دارند، برای ادامه فعالیت خود باید یک سری قوانین و مقررات را رعایت کنند. اگر میخواهید با قوانین شرکت‌‌های حمل و نقل بین المللی آشنا شوید، باید با خود شرکت در ارتباط باشید. زیرا قوانین در نظر گرفته شده برای شرکت‌‌ها و همچنین قوانینی که خود شرکت‌‌های حمل و نقل مد نظر قرار داده اند، متفاوت است.
مقررات حمل و نقل بین المللی
مقررات و قانون های حمل و نقل بین المللی در 2 دسته عام و خاص قرار می‌گیرند. مقررات عام بایستی توسط تمامی‌کشورها رعایت شوند و مقررات خاص تنها مختص کشورهای مشخص شده هستند. اگر بخواهیم به مقررات و قوانین حمل و نقل‌‌های بین المللی اشاره کنیم، باید بگوییم که این قوانین بیش از 60 کنوانسیون، موافقت‌نامه و پروتکل را شامل میشوند که بعضی از آنها را در زیر نام برده ایم:
کنوانسیون کالاهای خطرناک یا ADR
قوانین گمرکی
اینکوترمز (مجموعه ای از قوانین و مقررات اتاق بازرگانی بین المللی)
موافقت نامه ترانزیت تجاری سازمان همکاری اقتصادی یا ECO
و موارد متعدد دیگری از این قبیل که برای فعالیت‌‌های بین المللی باید با تمامی آنها آشنا بود.
مقررات حمل و نقل بین المللی کالا
مقرراتی که برای حمل و نقل بین المللی کالا در نظر گرفته شده است، تمام و کمال باید توسط شرکت‌‌های حمل و نقل کشورهای مختلف رعایت شود. اگر شرکتی از این قوانین و مقررات خودداری کند، از ادامه فعالیت محروم می‌شود و دیگر نمیتواند در زمینه حمل و نقل بین المللی کالا یا حمل و نقل داخلی کالا فعالیتی انجام دهد.
